Stan krytyczny – Paweł Reszka

Przeczytałem do tej pory trzy książki Pawła Reszki i każdorazowo były to pozycje na wysokim poziomie, napisane przez bacznego obserwatora trudnej i problematycznej rzeczywistości. W „Małych bogach” autor kreślił szokujący obraz polskiej służby zdrowia, a w „Chciwości” opisywał niepohamowaną żądzę bogacenia się instytucji finansowych kosztem swoich klientów. Dowiedziawszy się, że Reszka spisał kolejne wrażenia, tym razem dotyczące walki z pandemią koronawirusa, czym prędzej sięgnąłem po jego książkę. Niestety, jestem trochę rozczarowany.

Służba zdrowia podejście trzecie

Podobnie jak w przypadku dwóch części „Małych bogów” i „Chciwości” tak i tu książka składa się z rozmów z osobami z branży, której książka dotyczy. Kolejny raz Reszka przedstawia smutny i chwilami wręcz dramatyczny wizerunek służby zdrowia. Autor wraca ponownie do tematyki szpitali ze względu na zmagania z epidemią wywołaną przez SARS-CoV-2. Nie potrafiłem oprzeć się jednak wrażeniu, że książka powstała trochę na siłę, zbyt szybko, z powodu nośnego tematu, jakim aktualnie jest pandemia. Wydaje mi się, że byłoby lepiej, gdyby wstrzymać się z jej wydaniem do czasu opanowania sytuacji epidemiologicznej, by mieć pełny obraz.

Zachodziłem w głowę: skoro sytuacja jest tak tragiczna, jak wynika to wypowiedzi personelu w pierwszych miesiącach pandemii, to jak to musi wyglądać teraz, gdy zakażeń jest co najmniej 10 razy więcej? Choć nie wiem do końca, czy na pewno chcę znać odpowiedź na to pytanie. Niemniej wywoływało to we mnie pewną konsternację i rzutowało na odbiór całej książki, bo można było się spodziewać, że jesienią będzie kolejna fala zakażeń i wydanie tej książki po przejściu tej drugiej fali dawałoby obraz chyba bardziej kompleksowy i przy tym możliwość pełniejszej oceny.

Smutny obraz głębokich zaniedbań

Paweł Reszka podchodzi do tematu szeroko i bez uprzedzeń. „Stan krytyczny” zawiera szereg wypowiedzi i prezentuje obraz zaniedbań, niewydolności systemu, złych decyzji politycznych, ale także braku solidaryzmu wśród personelu i unikaniu odpowiedzialności za pacjentów pośród części środowiska medycznego. Jednak nie umiałem powstrzymać się przed myślami, że całkowity wydźwięk jest chyba zbyt mocno negatywny. W całym tym tragicznym obrazie panującej sytuacji nie znalazł się bowiem ani jeden promyk nadziei, że może być choć trochę dobrze. Praktycznie żaden pacjent nie zdrowieje, a sytuacja jest całkowicie krytyczna. Po lekturze można odnieść wrażenie, że osławione ciężarówki już jeżdżą po polskich drogach, by zbierać leżące trupy.

„Stan krytyczny” nie jest jednak książką tak szokująca jak choćby pierwsza część „Małych bogów„, czy „Chciwość„. Przede wszystkim dlatego, że większość zawartych w niej historii uważny obserwator życia społecznego mógł poznać, czy to w sieci, czy w serwisach informacyjnych. Zresztą po trzeciej książce traktującej o niewydolności systemu opieki zdrowotnej w Polsce temat wydaje się być już trochę za bardzo zgrany. Szanuję Reszkę za odwagę, zarówno w pisaniu jak i działaniu, ale „Stan krytyczny” nie ma w sobie tej mocy oddziaływania, jak poprzednie pozycje z dorobku autora.

Pozostaje mi drobna nadzieja, podobnie jak po lekturze „Małych bogów„, że w końcu sytuacja polskiej służby zdrowia ulegnie poprawie. Że wszystkie tego typu reportaże pomogą w tej zmianie. Choć jest to nadzieja bardzo nieśmiała, bo zaniedbania są potężne.

Podsumowanie: Czy to holik?

Nie. „Stan krytyczny” to reportaż z niemal pola bitwy, jakim stały się szpitale covidowe w trakcie pierwszej fali epidemii koronawirusa. Niestety nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że książka powstała za szybko, nieco na siłę, wykorzystując nośny aktualnie temat społeczny. Brakuje jej takiej mocy oddziaływania jaką miały „Mali bogowie” czy „Chciwość” – inne książki Pawła Reszki. Wydaje mi się, że byłoby lepiej, gdyby tego typu książka powstała już po opanowaniu sytuacji epidemiologicznej, bo wtedy przedstawiałaby ona obraz bardziej kompleksowo. Wydanie jej natomiast tuż po pierwszej, i patrząc z dzisiejszej perspektywy, lżejszej fali zachorowań na COVID-19, nie oddaje pełnej sytuacji służby zdrowia podczas epidemii. Niemniej sam zapis wydarzeń i rozmów z personelem medycznym pracującym w tych ciężkich czasach jest wartościowy.

Ocena czytoholika: 3 / 5