Atomowy szpieg. Ryszard Kukliński i wojna wywiadów to niezwykle obfita i kompletna biografia pułkownika Ryszard Kuklińskiego – bohatera uznanego za zdrajcę. Sławomir Cenckiewicz w sposób niezwykle kompleksowy przedstawił postać człowieka, który podjął karkołomną próbę ratowania Polski przed totalną zagładą i stał się szpiegiem – Jackiem Strongiem.
Pułkownik Kukliński, jak to zwykle w przypadku osób, które zapisały się w historii, był postacią nieszablonową i nietuzinkową. Przez wiele lat swojego życia był wiernym żołnierzem Ludowego Wojska Polskiego i zagorzałym socjalistą. Dopiero dostęp do tajnych planów wojsk Układu Warszawskiego, które zakładały atak nuklearny na siły NATO mający odbyć się głównie na terenach Polski, pozwolił przejrzeć mu na oczy. Zrozumiał, że wojsko, któremu poświęcił swoje życie, nie służy Polsce i jest w pełni podporządkowane radzieckim dowódcom. To spowodowało niezwykle głębokie rozdarcie w duszy Ryszarda Kuklińskiego i postawiło go przed dylematem: pozostać wiernym wojsku czy Ojczyźnie. Te rozterki, a także sam przebieg współpracy płk Kuklińskiego jako Jacka Stronga z wywiadem amerykańskim, szczegółowo i wyczerpująco opisane są w Atomowym Szpiegu…
Sławomir Cenckiewicz w Atomowym Szpiegu nie napisał typowej laurki dla płk Kuklińskiego. Jak sam ujął to we wstępie:
Nie pisałem tej książki ani „na kolanach” przed Kuklińskim, ani z potrzeby serca w jego obronie. Nie pisałem też po to, by wykazać, że pułkownik w pojedynkę zapobiegł III wojnie i obalił komunizm, bo wiem, że losy świata nigdy nie zależą od jednego człowieka, choćby stała za nim potęga wiedzy czy władzy.
Skupił się raczej na faktach, by przedstawić całościowy obraz postaci Jacka Stronga. Nie brakuje w tym opisie również kontrowersyjnych historii i opinii dotyczących sfery obyczajowej życia Kuklińskiego, tego że miał wiele kochanek, pomimo pozostawania w związku małżeńskim. I tak jak jego postawa wobec Ojczyzny jest godna naśladowania, tak jego zachowanie w stosunku do własnej żony było naganne.
Książkę czyta się dobrze pomimo ogromu nagromadzonych tam danych źródłowych oraz informacji historycznych. Pisana jest w porządku chronologicznym i przedstawiona w niej jest cała ścieżka awansów Ryszarda Kuklińskiego aż do stopnia pułkownika i roli jednej z najważniejszych osób w Sztabie Generalnym Ludowego Wojska Polskiego. Bardzo dokładnie ukazane jest również całe tło wydarzeń, w obliczu których płk Kukliński podejmował swoje arcytrudne decyzje – Grudzień ’70, Sierpień ’80 czy też przygotowania do wprowadzenia stanu wojennego. Ponadto w książce zawartych jest wiele wypowiedzi samego płk Kuklińskiego.
Dzięki książce Atomowy szpieg… zrozumiałem, że zagrożenie III wojną światową czy też nuklearną zagładą było naprawdę realne w latach 70-tych XX wieku. Cenckiewicz niezwykle skrupulatnie opisał plany wojsk Układu Warszawskiego co do wojny z NATO, planowany przebieg dzień po dniu, dokładne miejsca rozgrywania działań wojennych. Robi to niesamowite wrażenie i daje możliwość wyobrażenia sobie powagi sytuacji, w której znajdował się Ryszard Kukliński. Dodatkowym smaczkiem tej książki jest przedstawienie niezwykle zażartej walki wywiadów, możliwość zajrzenia za kulisy prawdziwej gry szpiegowskiej, której cena jest niezwykle wysoka.
Poniżej kilka fragmentów, które dają przedsmak treści zawartych w książce Atomowy szpieg. Ryszard Kukliński i wojna wywiadów, a które być może zachęcą Cię do zakupu i przeczytania tej biografii:
Podsumowanie: Czy to holik?
Prawie. To kompletna i bardzo dobrze napisana biografia pułkownika Ryszarda Kuklińskiego, znanego jako Jack Strong. Atomowy szpieg… pełen jest źródłowych danych historycznych, wypowiedzi samego Kuklińskiego jak i jego współtowarzyszy broni z Ludowego Wojska Polskiego czy też przedstawicieli CIA. Książka przedstawia pełny obraz burzliwych czasów lat 70-tych i 80-tych. To, co z jednej strony jest zaletą książki – a więc obfitość źródeł – momentami jednak przytłacza i może nużyć czytelnika. Jednak warto przebrnąć przez gąszcz tych danych historycznych, ponieważ wyłania się z nich postać niezwykłego bohatera, który przez 9 lat narażał swoje życie, bo właściwie pojmował czym jest Ojczyzna. Niestety przez długie lata Polska nie potrafiła mu się odwdzięczyć za niewyobrażalny trud jakiego podjął się, by nie dopuścić do III Wojny Światowej. Dlatego tak ważne jest, by bohaterowie odzyskali należne im miejsce w historii, a pamięć o nich przetrwała następne pokolenia.
Zainteresowanym gorąco polecam również film w reżyserii Władysława Pasikowskiego z 2014 r. pt. „Jack Strong”. Świetnie zekranizowane są tam losy płk Ryszarda Kuklińskiego, a książka Atomowy szpieg… jest swoistym dopełnieniem wiedzy o Jacku Strongu, jeśli film przypadnie Ci do gustu.
Ocena czytoholika: 4,5 / 5
Masz inne zdanie na temat tej książki? Podziel się nim w komentarzu 🙂
